Het nieuwe werken is een term die steeds vaker valt. Flexibel werken – waar en wanneer een medewerker wil – wordt soms gezien als een wondermiddel. Er zijn minder werkplekken nodig, wat kosten bespaart (dit kan oplopen tot twintigduizend euro per werkplek per jaar). Dat is mooi meegenomen! Waarschijnlijk bent u met name geïnteresseerd in twee andere beloften van het nieuwe werken: meer werkplezier en een verhoging van de productiviteit. Worden deze waargemaakt en is het nieuwe werken echt een kans? Of bent u bang om grip te verliezen op uw organisatie?
Het nieuwe werken: kans of bedreiging?
De huidige situatie
Op dit moment werkt ongeveer 40% van de medewerkers in Nederland flexibel. Dit zijn met name hoog opgeleide professionals, die niet dagelijks thuiswerken, maar de vrijheid hebben om hun werk zelf in te delen. ‘s Ochtends thuis een paar e-mails versturen, om vervolgens (na de files) naar een afspraak te rijden. Of om half vier de kinderen ophalen, om na het avondeten het rapport van de vergadering ‘s middags uit te werken. Flexibele dagen worden meestal afgewisseld met hele dagen op kantoor. Dit is nodig om binding te behouden met de organisatie en collega’s. Uit onderzoek van Effectory blijkt dat dit laatste erg belangrijk is voor medewerkers. Gemiddeld wordt de band met collega’s hoog beoordeeld (een 7,6) en gezien als een van de belangrijkste motivators op het werk. Het zorgt voor plezier en een soepele samenwerking. Zowel voor de medewerker als de werkgever is dit contact dan ook onmisbaar.
Meer werkplezier?
Op dit moment zijn Nederlandse medewerkers al erg tevreden over hun werktijden (7,7) en de mate waarin zij het werk zelf in kunnen delen (7,4). Ook werkplezier scoort een 7,7, een prima score. Waarom zou het werkplezier verder stijgen bij flexibele uren? De grotere vrijheid speelt waarschijnlijk een rol. De rolverdeling thuis is veranderd: mannen en vrouwen doen steeds meer hun best om samen zorgtaken en werk te combineren. Werkende vrouwen zijn belangrijk, bijvoorbeeld om de toekomstige vergrijzing op te vangen. Het nieuwe werken maakt dit gemakkelijker en wordt daarom gewaardeerd door medewerkers. Of er echt meer plezier in het werk zelf is, is de vraag. Het gaat meer om de omstandigheden waarin het werk wordt uitgevoerd.
Hogere productiviteit?
Nederlandse medewerkers beoordelen de productiviteit in hun organisatie met een 6,5. Voldoende dus, maar dit kan nog beter. Op dit moment blijkt dat flexibel werkende organisaties niet aantoonbaar productiever zijn. Medewerkers werken vaak wel meer. Het is moeilijk om te stoppen met werken, omdat het altijd kan. Hierdoor worden eerder meer, dan minder uren gewerkt. De angst dat de uren thuis als vrije tijd wordt gezien, lijkt dus ongegrond. Of meer uren ook meer resultaat opleveren, is echter nog onduidelijk. Daarvoor is het nieuwe werken ‘te nieuw’. Belangrijk is wel dat u als leidinggevende gaat sturen op resultaat, in plaats van op aanwezigheid. Een heel andere insteek. Het ‘controletijdperk’ is voorbij als u kiest voor flexibel werken. Dit loslaten is moeilijk. Werkgevers zijn begrijpelijk bang om grip op de organisatie te verliezen.
Kans of bedreiging
Conclusie? Het nieuwe werken biedt absoluut kansen, zoals kostenbesparing op facilitaire zaken en prettige arbeidsomstandigheden voor medewerkers. Of het echt leidt tot meer werkplezier en een hogere productiviteit, moet nog blijken. Voor leidinggevenden is het de kunst om te sturen op output in plaats van op aanwezigheid. Dat is niet altijd gemakkelijk, omdat dit het gevoel kan geven om grip te verliezen op de situatie.
Het behouden van binding met uw mensen is daarom belangrijker dan ooit. Zowel medewerkers als werkgevers willen en kunnen dit niet missen. Dit is voor de HR manager absoluut een uitdaging bij minder aanwezigheid. Medewerkers vrijlaten betekent dat het goed monitoren van uw organisatie cruciaal is. Levert elk team kwalitatief goede output? Verloopt de samenwerking soepel? Is er voldoende contact tussen collega’s en blijft de organisatiecultuur in tact? Met deze informatie houdt u grip op uw organisatie. Dit inzicht geeft de rust om uw mensen los te laten. U houdt het overzicht. En u voorkomt dat flexibiliteit een bedreiging vormt.